Karbonmonoksit

Bir karbon ve bir oksijen atomundan oluşan kararsız molekülün adıdır. Molekül formülü: CO. Molekül Ağırlığı M: 28.01 g /mol.

Renksiz, kokusuz bir gazdır. Çok kuvvetli bir zehirdir. Yanma sırasında oksijen azlığı nedeniyle tam yanma olmadığında ortaya çıkan gazdır. Bu gazın yoğun olduğu ortamlar insan sağlığı açısından tehdit oluşturmaktadır. Kuşku duyulan ortamlar havalandırılmalıdır. Bu ortamlara gaz maskesi olmadan girilmemelidir. Günümüzde halen kullanılmakta olan yanma sensörsüz sobalarda yanmanın tam olmamasından kaynaklanan karbonmonoksit gazının açığa çıkması nedeniyle ölümler artmaktadır. Bu nedenle bu tür ortamlarda Karbonmonoksit gaz uyarı cihazı kullanarak bu tür vakaların önüne geçilebilir. Solunan havada Karbonmonoksit gazı konsantrasyonu artarsa, kana geçer ve oksijenin taşındığı hemoglobine O2'den daha kolay bağlanır. Bu bakımdan dokulara oksijen taşınamaz ve hücre ölümü meydana gelir. CO, kanın hemoglobininin merkez atomu demire bağlanarak ölüme sebep olur. Zehirlenme tablosunda baş ağrısı, görme bozuklukları, uyku hali, zihni bulanıklık ve koma vardır. Yargı kabiliyeti bozulur ve sezgi kaybolur. Sonuçta kalıcı beyin hasarı meydana gelebilir. Ayrıca nevrasteni, depresyon görülebilir. Belirgin iyileşme durumunu oksijensizliğe ikincil gelişen ansefalopati takip edebilir. Organik psikozlar aylarca sürebilir, fakat sonu nispeten iyi biter. Tedavisi mekanik bir solunum aracı ile %70 azot ve %30 oksijen verilmesi veya acil durumlarda ağızdan solunum yoluyla yapılır.