Karbondioksit
Renksiz, kokusuz, tatsız ve toksik olmayan, kolayca sıvılaştırılabilen bir gazdır. Yaşam döngüsünde önemli bir yeri vardır; İnsanlar ve hayvanlar CO2 verir, bitkiler bu CO2'yi solur, oksijen verir. Kaynama noktasında süblimleşir yani katı halden direkt gaz fazına geçer. Karbondioksitin katı hali kuru buz olarak adlandırılır.
Karbondioksitin Özellikleri
- Havadan ağırdır.
- Kokusuz ve renksiz bir gazdır. Karbondioksit gazı daha yüksek konsantrasyonda asidik bir kokuya sahiptir.
- Molekül ağırlığı 44.01 mol/gr'dır.
- -78 derecede kaynama özelliği gösterir.
- Sıvı halde 1.178 kg/litre yoğunluğa sahiptir.
- 1 atmosfer basınçta ve 25 derece sıcaklıkta 850 j/kg özgül ısıya sahiptir.
- 1 atmosfer basınç altında 629 birim genleşme hacmine sahiptir.
- 31 derece kritik sıcaklığa sahiptir. 73,82 bar kritik basınca sahiptir.
- Düşük sıcaklıklarda katıdır. Bu duruma kuru buz denir. Kuru buz; yanmayan, tat ve kokusu olmayan, toksik etkisi olmayan özelliklere sahiptir.
- Karbondioksit gaz halindeyken zehirlidir. Özellikle boğucu bir özelliği vardır. Karbondioksitten kaynaklanan ölümler, gazın boğucu etkisinden kaynaklanmaktadır.
- CO2 periyodik tabloda kimyasal sembol ile ifade edilir.
Nasıl yapılıyor?
Karbondioksit üretiminin 4 farklı üretim yöntemi vardır. Bunlar:
- Doğal Kaynaklardan Elde Etme: Yeraltı kaynaklarından elde edilir. Bu gazın bol miktarda volkanik bölgelerde bulunan kraterlerin ağzında ve denizde bulunur.
- Kuru Buz Üretimi ile Karbondioksit Gazı Elde Etme: Birçok malzemenin üretimi sırasında kuru buz elde edilir. Kuru buz, karbondioksit gazının donmuş halidir. Bazı canlıların faaliyetleri sonucu oluşan karbondioksit doğrudan dondurularak kuru buz elde edilebilir. Üretim miktarı sınırlıdır.
- Hidrokarbon Bileşiklerini Yakarak Karbon Dioksit Elde Etme: Petrol, kükürt ve azot gibi maddelerin yakılmasıyla karbondioksit gazı elde edilir. Bu hidrokarbon bileşikleri petrol tipi ürünlerde bol miktarda bulunur.
- Baca Gazından Üretim: Demir – Çelik fabrikaları, doğalgaz ile elektrik üretim tesisleri bacalarından çıkan CO2 tutularak sıvı fazına dönüştürebilmektedir.
Karbondioksitin Kullanım Alanları
- Gazlı içecek üretimi, karbonatlama
- Gıda üretiminde, soğutmada, dondurmada, paketlemede koruyucu gaz.
- Atık su arıtma, alkali atık suyun nötralizasyonu
- Metal eşya imalatı, kaynak işleminde koruyucu gaz oluşturmak için.
- Büyüyen bitkiler, sera atmosferini zenginleştirme
- Kâğıt ve kâğıt hamuru üretimi
- Ekstraksiyon, kafeinsiz kahve üretimi
- Yangınla mücadele, karbondioksitli yangın söndürücüler
- Patlayan şeker üretiminde
- Balata spreyleri, deodorantlarda itici gaz
Tedarik Şekilleri ve Tüpler
Karbondioksit gazı, çelik çekme tüplere sıvı olarak doldurulabilmektedir. Bu sebeple 5 Lt tüplerden 600 Lt’lik MTP’lere kadar doldurulabilmekte, daha yüksek hacimli kaplarda talep edilmesi durumunda sabit tanklar ile sevkiyatı yapılabilmektedir.
Nasıl Kullanılır, Kullanımda Nelere Dikkat Edilmelidir?
- Karbondioksit gazı soğuk bir gazdır, bu sebeple cilde belli bir süre temas edilmesi durumunda soğuk yanmalar oluşturabilir.
- Karbondioksit gazı tesisatı yapılırken gaz- sıvı fazı arasındaki sıcaklık ve basınç eğrilerine göre gerekli hesaplar yapılarak tesisatı yapılmalıdır.
- Sıvı karbondioksit kullanımı talep olduğu yerlerde tüpler içerisinde kullanılacak ise sifonlu tüpler olması gerekmektedir.
Seralgaz olarak yapmış olduğumuz endüstriyel kullanımda karbondioksit pompa sistemleri ve tesisat örnekleri için bizlere danışabilirsiniz.